Gebelikte Kan Uyuşmazlığı
Gebelikte Kan Uyuşmazlığı
Kan grubunuz pozitif ya da negatif mi? Eğer hamileyseniz bunu bilmeniz önemlidir. Eğer kanınızda protein taşıyorsanız Rh pozitifsinizdir. Taşımıyorsanız negatifsinizdir. İnsanların %15 i genelde Rh negatiftir. Uyuşmazlık durumunda hamileliğiniz boyunca sizi ve bebeğinizi korumak için basit ama gerekli bir tedavi görmeniz gerekir.
Kandaki Rh uyuşmazlığı nedir?
Gebelikte annenin Rh negatif bebeğin ise pozitif olması Rh uyuşmazlığıdır. Bu durum gebelik boyunca sorun yaratabilir. Özetleyecek olursak her hücre çok fazla antene benzeyen antijen(antikor yapan hücre) denilen yapılara sahiptir. Her antijen üzerindeki kırmızı kan hücresi Rh dır. Bazı insanlarda bu Rh faktörü varken bazılarında yoktur. Olanlar pozitif olmayanlar negatiftir. Hamileliğe kadar bunun hiçbir önemi yoktur.
Rh negatif bir anne RH pozitif (babadan geçtiği durumlarda) bir bebek taşıyorsa annenin kırmızı kan hücreleri bebeğinkiyle uyum sağlamaz. Rh pozitif hücreler annenin kan akışına karışırsa bağışıklık sistemi bu durumu yabancı görüp antikorlarla savunmaya geçer ve bu durum bebeğe zarar verebilir. Buna Rh uyuşmazlığı denir.
Rh faktör testi kime ne zaman yapılır?
Bu test anne adaylarına ilk gebelik kontrolüne gittiklerinde yapılır.
Eğer test sonucunuz nüfusun %85’i gibi pozitif ise uyuşmazlık tartışmalıdır. Fetüs pozitif ya da negatif olsa bile annenin bağışıklığını koruyacak bebeğe zarar verecek kan hücreleri olmayacaktır.
Eğer test sonucunuz negatif ise babaya bebeğin kan sonucu için test yapılmalıdır. Eşinizde Rh negatif ise bebeğinizde doğal olarak negatif olacaktır. Eşiniz pozitif ise bebeğinizde grubu muhtemelen pozitif olacaktır ki bu da anne ve bebek arası Rh uyuşmazlığına sebep olacaktır. Bu durum ilk gebelikte genelde sorun yaratmaz. Ancak ikinci gebelikteki uyuşmazlık sorun yaratabilir.
Uyuşmazlık tedavisi nasıl olur?
Anne ve bebek arasında uyuşmazlık olduğunda anne vücudundaki antikor üretimi engellenerek fetüs korunabilir. 28. Haftada anne eğer negatif ise yapılan tedavi (RhoGAM) ile antikor üretimi durdurulabilir. 72 saat içinde bebek hala pozitif ise bir doz tedavi daha uygulanır. Bebek negatif ise buna gerek kalmaz.
Eğer bebek ve annenin Rh uyumu var ise endişeye ve tedaviye gerek yoktur. Ancak bebek pozitif anne negatif ve uyuşmazlık var ise her hafta ultrason kontrolü yapılmalıdır. Herhangi bir anemi durumunda bebeğe negatif kan transferi gerekli olabilir. Bu tarz transferler çok etkilidir. Ancak yukarıda bahsettiğim tedavi (RhoGAM)uygulandığı sürece transfere gerek kalmayacaktır.
Diğer uyuşmazlıklar nelerdir?
Benzer bir uyuşmazlık kandaki diğer faktörlerden (Kell antijen) dolayı ortaya çıkabilir. Rh uyuşmazlığına kıyasla diğerleri çok nadir görülür. Babada antijen (ankikor yapan hücre) varsa ve annede yoksa bebekte sorun yaşanabilir. Standart kontrollerde ve kan testlerinde annenin kanında dolaşan antikorlar fark edilir. Bu durumda eğer baba pozitif ise Rh uyuşmazlığında uygulanan tedaviye başlanır.
Sağlıklı günler dilerim